Gdy dopada nas przeziębienie najczęściej narzekamy na zatkany nos, który utrudnia oddychanie i nie daje spać w nocy. Chętnie wtedy sięgamy po różne preparaty udrażniające nos. Jednak substancje w nich zawarte mogą uzależniać. Jak uniknąć uzależnienia i jak je leczyć?
Na rynku znajduje się wiele preparatów do stosowania do nosa. Zawierają one różne substancje mające szerokie działanie i zastosowanie. Do najpopularniejszych należą: sól morska, ektoina, ksylometazolina, oksymetazolina, fenylefryna, mometazon, mentol, eukaliptol, hialuronian sodu oraz dekspantenol.
W przypadku zwykłego, niealergicznego zatkania nosa najczęściej stosujemy preparaty z ksylo lub oksymetazoliną. Niestety mało osób zdaje sobie sprawę z tego, iż niewłaściwe stosowanie kropli lub sprayu może doprowadzić do uzależnienia z którego bardzo ciężko jest wyjść.
Dlaczego często stosujemy oksy lub ksylometazolinę?
Substancje te szybko obkurczają naczynia krwionośne doprowadzając do udrożnienia nosa oraz zahamowania wodnistej wydzieliny. Dzięki różnym dawkom preparaty można stosować już od 3 miesiąca życia. Siła oraz czas działania pozwalają przespać noc i przynoszą dużą ulgę w czasie przeziębienia, jednak jeśli produkty z ksylometazoliną lub oksymetazoliną będą stosowane zbyt długo lub zbyt często, to organizm utraci zdolność do podtrzymywania naturalnego napięcia naczyń krwionośnych. W efekcie nos będzie ciągle zatkany. Kolejne podanie kropli tylko na krótko udrożni nos i koło się zamyka. Organizm będzie potrzebował coraz to częstszych aplikacji, aby utrzymać drożność nosa.
Jakie mogą być objawy uzależnienia?
Są to typowe objawy ze strony nosa. Do najczęstszych należą:
• ciągłe uczucie zatkania nosa
• zaburzenie węchu
• śladowe krwawienie z nosa
• przesuszenie śluzówki nosa
Jeśli uzależnienie nie będzie leczone, to mogą rozwinąć się objawy ogólne, takie jak:
• bóle głowy
• zaburzenia snu
• ciągłe uczucie zmęczenia
• rozdrażnienie
Jak uniknąć uzależnienia?
Na szczęście w bardzo łatwy sposób można uniknąć uzależnienia. Wystarczy stosować się do poniższych zasad.
• Preparaty stosuj krótkotrwale, maksymalnie do 5-7 dni
• Leki aplikuj tylko w razie konieczności (np. na noc)
• Zastosuj najpierw hipertoniczną sól morską, a w razie braku efektu dopiero sięgnij po ksylo lub oksymetazolinę
• Dzieci powinny stosować produkty nie dłużej niż 3-5 dni
• Nie przekraczaj dopuszczalnej ilości dawek na dobę
• Zawsze dostosuj stężenie leku do wieku
Leczenie uzależnienia
Leczenie jest trudne i zwykle przynosi znikome efekty. Dlatego tak ważne jest, aby nie dopuścić do uzależnienia. Dużo zależy od silnej woli. Ostateczną i skuteczną metodą jest zabieg mukotomii małżowin usznych.
Jest kilka metod walki z uzależnieniem.
1. Można preparaty odstawić nagle. Należy jednak liczyć się z kilkutygodniowym uczuciem zatkanego nosa i w tym czasie stosować hipertoniczną wodę morską lub inhalacje z soli fizjologicznej.
2. Dobrą metodą jest „wyleczenie” najpierw jednej dziurki, a potem drugiej. Lek z ksylometazoliną stosuje się tylko do jednej dziurki, a do drugiej sól. Po wyleczeniu można odstawić lek całkowicie. Dzięki temu łatwiej będzie oddychać w czasie kuracji odstawiennej.
3. Stopniowe zmniejszanie stężenia leku. Można stopniowo zmniejszać dawki ksylo/oksymetazoliny. Dawki należy zmniejszać co 7-14 dni, aż do całkowitego odstawienia leku.
Jakie popularne leki zawierają dane substancje?
Ksylometazolina (Otrivin, Sudafed, Xylogel, Xylorin, Xylometazolin)
Oksymetazolina (Afrin, Acatar, Nasivin, Oxalin, Vicks)