Ospa wietrzna to choroba wirusowa. Jednym z głównych objawów jest swędząca wysypka na całym ciele. Niestety, wciąż wiele osób nie wie jak prawidłowo dbać o skórę w czasie ospy wietrznej. Pokutuje smarowanie zmian tłustymi, białymi kremami, podczas gdy dzisiejsze wytyczne znacznie różnią się od tych jakie obowiązywały 20 – 30 lat temu. Zła pielęgnacja może wyrządzić więcej szkody niż pożytku…
Ospa wietrzna – skrót najważniejszych informacji.
Ospa wietrzna to choroba wirusowa, bardzo zaraźliwa. Wywołuje ją wirus ospy wietrznej i półpaśca. Zwykle dotyczy dzieci, chociaż może pojawić się w każdym wieku. Do zarażenia dochodzi poprzez bliski kontakt z osobą chorą lub/i wdychaniem cząstek znajdujących się w powietrzu. Czy wiecie, że wirus może rozprzestrzeniać się z ruchem powietrza na odległość nawet kilkudziesięciu metrów? Stąd tez nazwa „ospa wietrzna”.
Większość osób przechodzi ospę łagodnie, jednak dla niektórych może być bardzo groźna, dlatego przestrzegamy przed braniem udziału w „ospa party” i celowym narażaniem dzieci na zarażenie. Takie postępowanie jest bardzo nieodpowiedzialne.
Ospa wietrzna nie jest przyjemna. Bąble bardzo swędzą i mogą pozostawiać blizny na całe życie. Dobra wiadomość jest taka, że ospa nie musi wcale się pojawić u Twojego dziecka ;) Na szczęście mamy szczepionkę przeciwko ospie i bardzo zachęcamy do jej podania. Szczepionka wykazuje bardzo dużą skuteczność. Nawet jeśli dziecko zachoruje, to objawy będą bardzo znikome.
Wszystkim zainteresowanym szczepieniem polecamy stronę szczepienia info:
https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/ospa-wietrzna/
Objawy skórne ospy wietrznej
Po 10 – 21 dniach od zarażenia na ciele pojawiają się charakterystyczne wykwity. Na początku jest to swędząca wysypka, a później zmiany przechodzą w pęcherzyki wypełnione płynem. Faza pęcherzykowa mokra, to czas, kiedy osoba może zarażać innych. Jest to też moment największego świądu oraz ryzyka nadkażenia bakteryjnego wskutek drapania. Po około tygodniu pęcherzyki zasychają i odpadają. Dopiero, kiedy wszystkie pęcherzyki zaschną, to można być pewnym, że osoba chora nie zarazi innych!
Co jest najgorsze? Osoba chora zaraża innych nie wiedząc, że ma ospę. Zanim pojawią się objawy skórne to już 1 – 2 dni wcześniej zaraża otoczenie.
Kiedy już ospa się pojawiła
Podstawą jest prawidłowa pielęgnacja skóry. Najważniejsze to nie dopuścić do nadkażenia bakteryjnego, a o to wcale nie trudno, jeśli dziecko wciąż drapie się i drapie. Swędzi, to się drapie. Dziecku trudno wytłumaczyć, żeby się nie drapało. A jaki może być skutek?
- Powikłanie w postaci zakażenia bakteryjnego skóry (płonica przyranna, ropne zapalenie skóry i tkanki podskórnej, ropnie podskórne, ropowica z ryzykiem martwiczego zapalenia powięzi) [1]
- Posocznica
- Trwałe blizny
Gdy ktoś słyszy ospa wietrzna, to co robi? Bierze patyczek do uszu i smaruje pęcherze białym pudrem płynnym lub inną tłustą pastą. Dziecko wygląda jak muchomor, a rodzice są zadowoleni, że teraz to już na pewno nie będzie swędzieć ;) Tak, takie metody obowiązywały 30 lat temu. Dzisiaj wiemy, że pęcherzy nie smaruje się niczym, co mogłoby utrudnić ocenę gojenia się wykwitów. Jak pod tłustą, białą warstwą kremu ocenić czy pęcherze dobrze się goją i nie doszło do nadkażenia bakteryjnego? No, nie da się, bo nic nie widać. Dziecko i tak może się drapać, a my nawet nie zauważymy, że dzieje się coś złego. To samo dotyczy się pęcherzy w przebiegu półpaśca.
Podsumowując. Nie należy stosować tłustych, ciężkich, zwykle białych past, kremów lub płynnych wysuszających pudrów.
Skoro już wiemy czego nie robić, to teraz skupmy się na tym jak prawidłowo pielęgnować skórę?
- Higiena. Codzienna kąpiel jest bardzo ważna. Mitem jest, iż w czasie ospy wietrznej nie można się kąpać. Zalecana jest krótka kąpiel lub prysznic (temperatura wody do 37 stopni) oraz delikatne osuszanie (nie pocieranie) skóry ręcznikiem. Idealnie byłoby stosować ręczniki jednorazowe. Kąpiel zmniejsza ryzyko rozwoju bakterii na skórze.
- Smarowanie pęcherzy preparatami w postaci żelu, pianki lub sprayu. Produkty mają lekką konsystencję, zwykle są przeźroczyste, dają uczucie chłodzenia, działają przeciwzapalnie i zmniejszają świąd.
Dedykowane produkty: Poxclin pianka, Virasoothe żel lub spray, Octenisept spray, ADERMA Cytelium spray.
- Nie przegrzewać skóry. Dziecku należy zakładać przewiewne ubrania, szczególnie na noc.
- Najlepiej krótko obcinać paznokcie.
Jeszcze kilka ważnych informacji
- W przypadku gorączki najlepiej podać paracetamol. Pod żadnym pozorem na własną rękę nie podawaj leków z grupy NLPZ (Ibuprofen, Aspiryna itd.). Podanie NLPZ może pogarszać przebieg choroby, a nawet sprzyjać pojawieniu się groźnych powikłań.
- Dziecko powinno pić dużo wody. Zmiany mogą pojawić się w buzi i utrudniać podawanie płynów, jednak nie można z nich zrezygnować. Zbyt mała ilość płynów może doprowadzić do odwodnienia. Porcjami podajemy wodę. Można spróbować pić przez rurkę, to też czasem pomaga.
Źródło:
[1] Ospa wietrzna. M. Marczyńska. Pediatr Dypl. 2012;16(6):10-14.
