Chandra określana jest jako złe samopoczucie, apatia, stan przygnębienia i zmęczenia. Co ważne, chandry nie należy mylić z depresją. Jaka jest różnica między chandrą, a depresją?
-
Mając chandrę zachowujemy krytycyzm, wiemy, że jest to stan przejściowy
-
W chandrze nie występują myśli samobójcze
-
Chandra trwa krótko, zwykle kilka do kilkunastu godzin
-
Człowiek mający chandrę, zna zwykle jej przyczynę
-
Chandra nie wywołuje zaburzeń snu oraz apetytu
Co może wywołać chandrę?
-
Pojedyncze wydarzenie, które obniży nasz nastrój
-
Przepracowanie
-
Zmęczenie
-
Przeziębienie
-
Osobiste przemyślenia
-
Długo trwająca zła pogoda (brak słońca jesienią oraz zimą)
-
Nawarstwianie się pechowych zdarzeń
Jeśli złe samopoczucie trwa dłużej lub się pogłębia, to należy koniecznie zgłosić się do psychiatry oraz psychoterapeuty, celem postawienia odpowiedniej diagnozy. Depresji oraz stanów lękowych nie można lekceważyć! Trzeba je odpowiednio leczyć.
Jak uniknąć lub złagodzić chandrę?
Przede wszystkim należy zacząć od szeroko pojętego zdrowego stylu życia.
- Zdrowa dieta (ograniczona podaż cukru oraz tłuszczów), to klucz do dobrego samopoczucia. W myśl zasady „jesteś tym co jesz”, jedzenie ma ogromny wpływ na twoje samopoczucie. Dzięki zdrowej diecie będziesz pełen energii oraz zachowasz smukłą sylwetkę. Zbyt duża ilość cukru oraz tłuszczów w diecie sprawia, że nie tylko tyjesz, a co za tym idzie jesteś mniej sprawny i narażony na wiele chorób, ale także stajesz się apatyczny, ospały, zmęczony i smutny. A to już typowe objawy chandry.
- Aktywność fizyczna, to kolejny czynnik doładowujący układ nerwowy. Regularna aktywność fizyczna (codzienny spacer, rower, gimnastyka), uwolni w twoim organizmie hormony szczęścia i doda ci sił. Zostało to naukowo udowodnione. Nie trzeba od razu podnosić ciężarów, wystarczy codzienny dłuższy spacer.
-
Czas dla siebie. Niestety, twój umysł nie lubi „przebodźcowania”. Zbyt duża ilość obowiązków, przepracowanie, brak czasu na wyciszenie, brak snu, brak czasu na rozwijanie swoich pasji, to wszystko może doprowadzić do obniżenia nastroju, a nawet depresji. Absolutnie musisz codziennie znaleźć czas dla siebie. Pobądź sam ze sobą, wyjdź z domu, poczytaj książkę, znajdź czas kiedy przez moment nie ma obok ciebie dzieci. Nawet jeśli to miałoby być tylko 15 minut dziennie, warto!
Uzupełnienie witaminy D3
Brak słońca ogranicza produkcję witaminy D3 w twoim organizmie. Jej prawidłowy poziom, także wpływa na twoje samopoczucie. W sezonie jesienno – zimowym zaleca się zażywanie witaminy D3. Więcej na temat witaminy D3 przeczytasz tutaj.
Adaptogeny roślinne, czyli substancje łagodzące chandrę oraz zwiększające odporność na stres
Adapto z greckiego oznacza przystosować się. Zgodnie z nazwą adaptogen to substancja ułatwiająca przystosowanie się organizmu do niekorzystnych warunków środowiskowych [1].
Kiedyś adaptogeny były stosowane głównie w medycynie ludowej, dziś natomiast wracają do łask. Jak sama nazwa wskazuje, adaptogeny, adaptują (uodparniają) organizm na stres (fizyczny, psychiczny i biologiczny). Działają bardzo korzystnie na układ nerwowy oraz odpornościowy. Praktycznie nie wykazują działań niepożądanych i mogą, a nawet powinny być stosowane długotrwale. Adaptogeny nie pobudzają ani też nie blokują funkcji organizmu, raczej działają normalizująco i tonizująco.
Jak działają adaptogeny?
Właściwości adaptogenne wyrażają się poprzez:
– działanie zmiatające wolne rodniki (antyoksydacyjne),
– ochronę wątroby i właściwości antytoksyczne,
– działanie hypoglikemiczne,
– stymulację układu odpornościowego,
– polepszenie procesów zapamiętywania i koncentracji,
– wzrost witalności, poprawę funkcji seksualnych przy ich zaburzeniu,
– zmniejszenie pociągu do alkoholu i łaknienia cukrów,
– redukowanie niepokoju i nerwowości,
– szybsze zdrowienie,
– poprawę napięcia mięśni i wzrost siły ich skurczu,
– poprawę snu, motywacji i produktywności w pracy,
– polepszenie nastroju i samopoczucia [1]
Efekt ich działania wzmacnia się z każdym miesiącem stosowania.
Jakie rośliny należą do adaptogenów?
Odkryto wiele roślin o działaniu adaptogennym. Poniżej przedstawiamy opis dwóch najbardziej powszechnych adaptogenów. Produkty zawierające ich wyciągi są dostępne w aptekach.
Rhodiola rosea (Rożeniec górski)
Rośnie na skalistych wybrzeżach Ameryki Południowej, w niektórych krajach Europy, Azji oraz na Grenlandii[1]. W Polsce jest pod ochroną. Surowcem są korzenie oraz kłącze rośliny. Rożeniec zwiększa odporność organizmu na zanieczyszczenia, infekcje, hałas oraz stres. Pomimo braku wystarczających dowodów z badań klinicznych, skuteczność wyciągów z różeńca opiera się na „tradycyjnym stosowaniu” i jest prawdopodobna. Dodatkowo, różeniec może zwiększać pamięć, koncentrację oraz spostrzegawczość.
Jak podają publikacje najważniejszym składnikiem chemicznym zawartym w surowcu są fenylopropanoidy. Wpływają one szczególnie na zwiększenie sprawności fizycznej i umysłowej, a także na wzrost wydajności pracy. Podwyższając poziom serotoniny w mózgu, zmniejszają objawy depresji. Wykazują cenne działanie adaptogenne, kardioochronne, przeciwutleniające, antymito-tyczne, cytotoksyczne i przeciwbakteryjne [2]. Różeniec górski jest obiektem wielu obiecujących badań.
Preparaty: Rhodiola tabl., Arktyczny korzeń tabl.
Ashwagandha (Withania somnifera), zwana żeń-szeniem indyjskim, również należy do adaptogenów. Wykazuje działanie:
Ashwagandha stała się popularna wśród sportowców siłowych, ponieważ zwiększa wydolność organizmu. Podwójnie ślepa próba przeprowadzona z użyciem placebo wykazała istotny statystycznie wzrost siły mięśni, przyrost masy mięśniowej (zwiększenie obwodu bicepsów i klatki piersiowej), wzrost poziomu testosteronu w surowicy krwi (hormonu, który – między innymi – stymuluje rozrost mięśni) oraz zmniejszenie stężenia kinazy kreatynowej w osoczu krwi, co w praktyce oznacza szybszą regenerację mięśni po wysiłku [4]
Produkty: Solgar Ashwagandha, Naturell Ashwagandha, Olimp Gold Ashwagandha, Magne B6 zmęczenie i stres
Przeciwwskazania do stosowania adaptogenów
Z reguły adaptogeny są bardzo dobrze tolerowane i nie powodują działań niepożądanych. Jednak produktów tych nie powinny stosować:
-
kobiety w ciąży oraz karmiące piersią
-
osoby z wysokim ciśnieniem krwi
-
osoby zażywające leki przeciwdepresyjne
-
diabetycy
Źródła:
-
Tadeusz Wolski, Tomasz Baj, Agnieszka Ludwiczuk, Magdalena Sałata, Kazimierz Głowniak. Surowce roślinne o działaniu adaptogennym oraz ocena zawartości adaptogenów w ekstraktach i preparatach otrzymanych z rodzaju Panax.
-
Krajewska-Patan A, i wsp. Rhodiola rosea L. (różeniec górski) – stan badań biotechnologicznych. Herba Pol 2005; 51(3/4): 52-64.
-
Ashwagandha – roślina o udokumentowanych właściwościach prozdrowotnych. Milena Połumackanycz1, Aneta Forencewicz1, Marek Wesołowski1, Agnieszka Viapiana.
-
Solgar – leksykon. https://solgar.pl/leksykon/ashwagandha?pdf=875
