Sąsiadujące i pocierające o siebie fałdy skóry (m.in. skóra pod biustem, w pachwinach, za uszami) stają się czasami przyczyną stanu zapalnego, a następnie rozwoju infekcji skóry. Jak odróżnić zwykłe odparzenie od tak zwanego wyprzenia skóry? Kiedy należy udać się do lekarza?
Fałdy skóry to dość specyficzne miejsca na naszym ciele. W fałdach zbiera się wilgoć (pot), a także ze względu na przyleganie „skóra do skóry”, w tych okolicach rośnie także temperatura. Tarcie skóry powoduje podrażnienia i zaczerwienienia. Wszystko to, stwarza idealne warunki do rozwoju zmian skórnych. Zwykle pojawiają się odparzenia, które można leczyć samodzielnie. Jednak w niektórych przypadkach dochodzi do rozwoju tak zwanego wyprzenia skóry. Jak odróżnić i leczyć te zmiany?
Przyczyny odparzeń oraz wyprzeń skóry są w zasadzie takie same. Co sprzyja pojawieniu się zmian?
• Kontakt skóry z moczem u pieluchowanych dzieci oraz osób dorosłych
• Nadwaga sprzyjająca przyleganiu fałdów skórnych do siebie
• Niewłaściwe dopasowanie pieluch (za mały rozmiar)
• Niewłaściwa higiena fałdów skórnych (szczególnie latem)
• Biegunki
• Przyjmowanie przez dłuższy czas antybiotyków
• Otyłość
• Przegrzewanie (niewłaściwy ubiór)
• Cukrzyca
• Stosowanie niektórych leków
• AIDS
• Zaburzenia hormonalne
• Duża aktywność fizyczna – sprzyja większej potliwości
Lokalizacja zmian
Zarówno odparzenia jak i wyprzenia lokalizują się w miejscach najbardziej narażonych na stykanie się fałdów skórnych. Będą to:
• Miejsca za uszami
• Skóra pod biustem
• Pachwiny
• Skóra pod napletkiem
• Szpara między pośladkami
• Przestrzeń między palcami stóp
• Skóra pod pachami
Odparzenia skóry
Odparzenia są dosyć powszechne i znane. Mogą wystąpić zarówno u dzieci jak i u osób dorosłych. W pierwszym etapie pojawia się zaczerwienienie. Skóra może się łuszczyć. Następnie powstają krostki, grudki lub/i nadżerki. Drugi etap jest już sygnałem alarmującym. Pojawienie się krostek sprzyja wtórnemu zakażeniu drożdżakiem Candida albicans lub gronkowcem. Jeśli drugi etap nie zostanie wyleczony, to dochodzi do etapu trzeciego, czyli pojawienia się owrzodzeń i głębokich nadżerek.
Ze względu na rozwojowość i etapowość zmian odparzeń, ważna jest profilaktyka oraz leczenie pierwszego etapu.
Pierwszy etap odparzeń
Odparzenie zaczyna się zwykle lekkim, ograniczonym zaczerwieniem lub raczej zaróżowieniem skóry. Zwykle w pierwszym etapie nie ma grudek oraz krost. Zmianom towarzyszy uczucie pieczenia oraz szczypania. Na tym etapie dobrze sprawdzają się wszystkie preparaty przeznaczone do leczenia odparzeń zawierające panthenol, alantoinę, wyciągi z lnu, olej z awokado czy też osuszający tlenek cynku.
Preparaty: Bepanthen, Linomag maść, Alantan, Mustela krem na odparzenia, Emolium krem na odparzenia
Jeśli zmiany zaczynają się sączyć to warto zastosować produkty osuszające zawierające tlenek cynku (Sudocrem, TENA Zinc Cream, Tanno – Hermal, A-derma Cytelium). Preparatów osuszających nie stosujemy profilaktycznie, gdyż mogą zbyt wysuszać skórę i sprzyjać podrażnieniu.
Drugi i trzeci etap odparzeń
Jeśli tradycyjne produkty nie przyniosły poprawy w ciągu 3 dni lub na skórze pojawiły się grudki, krostki lub nadżerki, to należy zgłosić się do lekarza. Prawdopodobnie zaczął się kolejny etap. Lekarz sprawdzi czy nie rozwinęła się infekcja bakteryjna lub grzybicza skóry. W zależności od rodzaju zmian może zalecić stosowanie maści przeciwgrzybiczych, przeciwbakteryjnych lub sterydowych. W przypadku drożdżycy można zastosować krem Clotrimazolum dostępny bez recepty. Jego stosowanie powinno być skonsultowane z lekarzem lub farmaceutą.
Co należy wiedzieć?
• Maści sterydowe stosujemy krótko – tylko przez czas zalecony przez lekarza (U dzieci przez maksymalnie 4 – 5 dni). Jeśli maści mają być stosowane w okolice pieluszkowe lub pod biustem, to pieluszkę zakładamy luźno i ubieramy przewiewne, luźne ubrania.
Wyprzenie skóry
Wyprzenie skóry to ostry stan zapalny, który zwykle od razu rozpoczyna się od pojawienia się krostek lub/i grudek. Zmianom towarzyszy łuszczenie się skóry, maceracja naskórka oraz świąd. Jeśli wyprzenie ma charakter drożdżakowy, to skóra jest błyszcząca (lśniąca).
Podkreślić trzeba, iż zmiany zwykle nie reagują na leczenie tradycyjnymi produktami dedykowanymi skórze odparzonej. Jeśli na skórze pojawiły się krostki, skóra wydaje się być błyszcząca, a zmiany swędzą i poszerzają się, to należy udać się do lekarza.
Leczenie polega na wdrożeniu odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych oraz zastosowania leków przeciwbakteryjnych lub przeciwgrzybiczych i trwa zwykle kilka tygodni.
Niezależnie od tego czy mamy do czynienia z odparzeniem czy wyprzeniem skóry, w czasie leczenia obowiązują takie same, podstawowe zabiegi higieniczne.
Zasady pielęgnacji skóry w czasie leczenia:
• Zrezygnuj ze stosowania nawilżanych chusteczek
• Noś przewiewne i luźne ubrania
• Zrezygnuj z noszenia biustonosza jeśli zmiany obejmują okolicę pod biustem
• Często wietrz skórę zmieniono chorobowo
• Zastąp zwykłe mydło produktami typu syndet (La roche Lipikar Syndet), które nie wysuszają skóry i posiadają odpowiednie pH
• Zadbaj o higienę, często myj skórę i delikatnie osuszaj ją, bez pocierania. Najlepiej nadają się do tego jednorazowe ręczniki papierowe.
Profilaktyka odparzeń i wyprzeń skóry
Podstawą jest profilaktyka i odpowiednie dbanie o stan skóry w okolicach fałdów. Aby uniknąć przykrych dolegliwości stosuj się do poniższych zasad.
• Kontroluj wagę ciała. Nadwaga sprzyja powstawaniu zmian.
• Często zmieniaj pieluchy (co 2 – 3 godziny) oraz myj skórę delikatnymi detergentami.
• Osoby pieluchowane (dorośli oraz dzieci), powinny po każdej zmianie pieluchy zastosować krem ochronny np. Linomag krem, TENA krem barierowy, Alantan itp.
• Dbaj o kondycję fizyczną i dietę, aby uniknąć chorób, które sprzyjają zmianom skórnym np. cukrzyca.
• Jeśli jesteś w grupie ryzyka (choroby, nadwaga, noszenie pieluch itp.), to codziennie sprawdzaj skórę w okolicach fałdów skórnych.
• Noś tylko dopasowaną bieliznę (nie za ciasną).
• Osoby leżące powinny co 2 godziny zmieniać pozycję.
