Witamina B1 nazywana też tiaminą, należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Jest to jedna z ważniejszych witamin które muszą być dostarczane do naszego organizmu wraz z pożywieniem. Niedobór tiaminy może objawiać się wieloma dolegliwościami. Co wywołuje niedobór witaminy B1 i czy możemy sami bezpiecznie ją suplementować?
Witaminy rozpuszczalne w wodzie do których należy witamina B1 dobrze wchłaniają się w jelicie i nie kumulują się w organizmie, co oznacza że dopiero bardzo duże dawki stosowane przewlekle mogą doprowadzić do stanu toksycznego zagrażającego zdrowiu. Z drugiej strony witaminy rozpuszczalne w wodzie łatwo i szybko są wydalane przez nerki, a co za tym idzie dosyć wcześnie mogą pojawić się objawy ich niedoboru.
W stanie równowagi w naszym organizmie poziom wszystkich witamin jest wystarczający. Problem zaczyna się kiedy coś zaburza tą równowagę. Pomimo, iż w dzisiejszych czasach, w krajach rozwiniętych niedobór tiaminy występuje rzadko, to jednak wiele czynników może wpływać na znaczne obniżenie jej stężenia w organizmie, a to z kolei skutkować może pojawieniem się wielu dolegliwości.
Czynniki odpowiedzialne za niedobór tiaminy, to:
• długotrwała i restrykcyjna dieta
• obróbka termiczna potraw, która niszczy witaminę B1 (smażenie, grilowanie oraz podgrzewanie w mikrofalówce)
• alkoholizm
• zaburzenia wchłaniania w przebiegu różnych chorób (nieswoiste zapalenie jelit, celiakia, choroba Leśniowskiego – Crohna)
• leczenie antybiotykami i sulfonamidami
• przewlekłe stosowanie diuretyków (głównie furosemidu)
Jaką funkcję w organizmie pełni witamina B1?
• Uczestniczy w procesach bioenergetycznych (metabolizm glukozy, aminokwasów)
• Neutralizuje wolne rodniki
• Uczestniczy w przekazywaniu sygnałów nerwowych oraz spalaniu węglowodanów
• Odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku
Objawy niedoboru witaminy B1, to:
• zmęczenie, rozdrażnienie, spadek nastroju, zaburzenia koncentracji (pierwsze objawy)
• skurcze mięśni i osłabienie siły mięśniowej
• zaburzenia pracy serca
• stany zapalne jamy ustanej i gardła
• niedokrwistość
• pękanie kącików ust
Istnieje kilka grup ludzi najbardziej narażonych na niedobór tiaminy. Należą do nich:
• alkoholicy
• kobiety w ciąży i karmiące piersią
• dzieci matek alkoholiczek
• osoby na dietach
• osoby starsze
• palacze tytoniu
• cukrzycy (szczególnie z objawami neurologicznymi: skurcze oraz drżenie mięśni, mrowienie palców, uczucie pieczenia skóry itp.)
• pacjenci onkologiczni
• osoby hospitalizowane
• pacjenci z Alzheimerem oraz chorobą Huntingtona
• osoby po zabiegach chirurgicznych
W przypadku tych osób, zaleca się profilaktyczne przyjmowanie witaminy B1.
Ponieważ objawy niedoboru pojawiają się już po kilku tygodniach od stosowania niewłaściwej diety, warto zadbać o odpowiednią podaż witaminy B1 wraz z pokarmem. Pokarmy bogate w tiaminę to głównie drożdże, otręby, produkty zbożowe pełnoziarniste, mięso, fasola, orzechy i groch. Dieta ma ogromne znaczenie. Jeśli z jakiś powodów nie jesteśmy w stanie dostarczyć witaminy B1 z pokarmem, to należy ją uzupełnić przyjmując tabletki. W przypadku jawnych niedoborów wybierz lek, a nie suplement. Masz objawy niedoboru, ale nie jesteś pewien czy powinieneś przyjmować witaminę B1? Zrób test z krwi. Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania, warto jednak być na czczo.
Kilka wskazówek dotyczących przyjmowania witaminy B1 w lekach i suplementach
1. Benfotiamina (preparaty Benfogamma oraz Tiavella)
Benfotiamina to aktywna postać tiaminy. Jedna tabletka zwiera 50mg lub 100mg witaminy B1. Lek podaje się w stanach niedoboru w ilości nie przekraczającej 6 tabletek na dobę. Zwykle leczniczo zaleca się przyjmować trzy razy dziennie po jednej tabletce. Profilaktycznie wystarczy 1-2 tabletek/tydzień.
2. Leczenie powinno trwać od kilku tygodni do nawet pół roku. Czas trwania terapii należy skonsultować z lekarzem.
3. Tabletki należy popić szklanką wody i połknąć w całości, nie można ich rozgryzać.
4. W czasie przyjmowania witaminy B1 mocz może zmienić barwę na intensywnie żółtą. Jest to zjawisko normalne.
5. Stosowanie witaminy B1 jest bezpieczne. W zasadzie bardzo trudno jest ją przedawkować, nie mniej jednak należy stosować ją tylko w stanach niedoboru oraz zgodnie z zaleceniami.
