Palenie papierosów znacznie pogarsza stan zdrowia i osłabia odporność organizmu, a także wywołuje i pogarsza przebieg wielu chorób układu oddechowego.
Gdy Krzysztof Kolumb w XV wieku odkrył Amerykę, nie spodziewał się, iż tytoń, który podarowali mu Indianie, stanie się w przyszłości przyczyną tak wielu poważnych chorób. Zmagaliśmy się z pandemią koronawirusa, ale od XIX - XX wieku po dziś dzień trwa, także pandemia palenia tytoniu. Niestety, o ile wirusy i bakterie można wyeliminować za pomocą szczepionek i antybiotyków, to palenie tytoniu bez ogromnej samodyscypliny osoby palącej, nie jest możliwe do wyleczenia.
Według badań opisywanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną w 2019 roku do nałogowego palenia tytoniu, przyznawało się ponad 21% Polaków. Pocieszający jest fakt, iż obserwuje się tendencję spadkową w porównaniu do 2017 roku (24%).
Dlaczego warto rzucić palenie i czy warto zrobić to w każdym wieku?
Palenie papierosów w dużym stopniu przyczynia się do rozwoju takich chorób jak:
- Choroby układu oddechowego (nowotwory płuc i krtani, przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekła choroba obturacyjna płuc, COVID - 19)
- Choroby układu sercowo - naczyniowego (nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, udar mózgu)
- Choroby układu hormonalnego, szczególnie niebezpieczne dla osób młodych (bezpłodność, zaburzenia erekcji, zespół policystycznych jajników)
- Choroby układu nerwowego (bezsenność, drażliwość, zaburzenia koncentracji, depresja)
Znacznym problemem jest, także palenie papierosów przez kobiety w ciąży. Niestety nadal, pomimo powszechnego dostępu do wiedzy, wiele kobiet w ciąży nie rzuca palenia. Palenie w ciąży może skutkować niską masą urodzeniową dziecka oraz przedwczesnym porodem. Zwiększa się także ryzyko śmierci noworodka oraz rozwój różnych chorób u dziecka, takich jak astma, zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego czy też zapalenie dróg oddechowych. Rozwój psychofizyczny dziecka, może być także opóźniony.
Palę, ale szkodzę tylko sobie....
Jeśli palimy, to szkodzimy nie tylko sobie, ale przede wszystkim osobom w najbliższym otoczeniu, w tym dzieciom. Osoby niepalące stają się wtedy biernymi palaczami. Bierne palenie znacznie bardziej szkodzi osobom niepalącym, niż palenie papierosów przez nałogowych palaczy. Dlaczego?
Okazuje się, iż dym tytoniowy wdychany przez biernego palacza, zawiera aż 4 razy więcej nikotyny oraz 35 razy więcej dwutlenku węgla, niż dym wdychany przez aktywnego palacza.
Ponadto dym tytoniowy zawiera:
- Około 4000 związków chemicznych, w tym 40 rodzajów powodujących choroby nowotworowe
- Konserwanty, aromaty oraz wiele związków o nieznanym składzie
Rzucenie palenia to nie lada wyzwanie. Nikotyna uzależnia. Uzależnia nie tylko fizycznie, ale także psychicznie. Wielu palaczy jest uzależnionych od tzw. „trzymania papierosa w ręku”. Część palaczy twierdzi, iż dla nich jest już za późno na rzucenie palenia. Jak pokazują badania, nigdy nie jest za późno. Pozytywne skutki rzucenia palenia pojawiają się już w ciągu 20 minut od wypalenia ostatniego papierosa i rosną wraz z upływem czasu.
- Po 20 minutach do normy wraca ciśnienie krwi i tętno
- Po 8 godzinach poprawia się krążenie krwi w całym organizmie
- Po 24 godzinach palaczowi lepiej się oddycha
- Po roku znacznie zmniejsza się ryzyko zawału serca
- Po 15 latach ryzyko chorób serca jest takie samo jak u osoby niepalącej
Kiedy już znamy skutki palenia tytoniu, pora zastanowić się jak, raz na zawsze, rzucić palenie i co może nam w tym pomóc. W aptekach możemy kupić różne preparaty antynikotynowe. Warto po nie sięgnąć, gdyż bez nich, walka z nałogiem może okazać się zbyt trudna. Palenie można rzucić z dnia na dzień lub stopniowo. Każdy powinien indywidualnie podejść do tego tematu i wybrać najbardziej odpowiedni dla siebie sposób walki z nałogiem.
Preparaty z nikotyną
Produkty te, polecane są dla osób rzucających palenie stopniowo. Proces ten trwa zwykle około pół roku. Możemy wybrać plastry transdermalne, spray doustny, gumy do żucia lub pastylki do ssania. Dobór dawki startowej zależy od ilości wypalanych papierosów dziennie. Następnie stopniowo zmniejszamy ilość wypalanych papierosów i przechodzimy na słabsze dawki nikotyny, aby ostatecznie przestać palić.
Produkty: Nicorette, Niquitin
Preparaty zawierające cytyzynę.
Cytyzyna to alkaloid występujący m.in w nasionach złotokapu. Działa podobnie do nikotyny, jednak w większym stopniu niż preparaty z nikotyną, cytyzyna łagodzi objawy związane z odstawieniem nikotyny. Czas leczenia to 25 dni. Preparatów z cytyzyną nie mogą stosować osoby po świeżym zawale serca, z niestabilną dławicą piersiową oraz klinicznie istotnymi zaburzeniami pracy serca.
Preparaty: Tabex, Desmoxan, Recigar
Co jeszcze może okazać się pomocne w czasie walki z nałogiem?
Z całą pewnością warto zmienić codzienne przyzwyczajenia, które kojarzą się z paleniem. Zamiast porannego papierosa, można sięgnąć po zdrowe przekąski lub zająć ręce piciem porannej herbaty, a nawet kawy. Jeśli spotykamy się z przyjaciółmi w klubach lub innych miejscach zachęcających do palenia, warto zmienić otoczenie. Nie oznacza to, iż trzeba od razu zmieniać przyjaciół. Wystarczy jeśli tym razem wybierzemy inne miejsce spotkań, takie w którym palenie papierosów nie będzie dozwolone. Dla wielu osób palenie jest formą spędzania wolnego czasu. Jest to chwila odprężenia. Warto wtedy poszukać innej formy relaksu np. wyjście na basen, słuchanie muzyki, sport czy wyjście do kina. Każdy według swoich zainteresowań na pewno znajdzie coś dla siebie.
Jak radzić sobie z porażką?
Nigdy nie należy się poddawać ani mieć do siebie żalu. Rzucanie palenia nie jest łatwe, ale możliwe. Jeśli dzisiaj zapaliliśmy o jednego papierosa za dużo, to od jutra znowu możemy postawić sobie nowy cel. Na rozstanie się z nałogiem nigdy nie jest za późno. Korzyści zdrowotne, które płyną z rzucenia palenia są ogromne. Na jakie zmiany mogą liczyć osoby, które rzuciły palenie?
- Znaczna poprawa wydolności układu sercowo - naczyniowego (mniejsze uczucie zmęczenia, poprawa pracy serca, poprawa wydolności oddechowej, zmniejszenie częstości bezdechów nocnych, wyeliminowanie „kaszlu palacza”)
- Poprawa wyglądu skóry (skóra będzie bardziej promienna, pozbawiona szarości, powstawanie zmarszczek będzie przebiegać wolniej)
- Poprawa parametrów krwi
- Wolniejsze odkładanie się blaszki miażdżycowej w naczyniach (ryzyko miażdżycy spada)
- Znacznie mniejsze ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe
