Uzależnienie od telefonu komórkowego jest często określane mianem "nomofobii". Osoby dotknięte nomofobią mogą odczuwać niepokój, lęk lub dyskomfort, gdy są oddzielone od swojego telefonu komórkowego, nie mają go przy sobie lub nie mogą z niego korzystać.
Uzależnienie od telefonu komórkowego jest często określane mianem "nomofobii". Słowo to jest skrótem od angielskiego terminu "no mobile phone phobia". Nomofobia to rodzaj lęku lub uzależnienia, które dotyczy obawy przed brakiem dostępu do telefonu komórkowego lub utraty sygnału sieciowego. Osoby dotknięte nomofobią mogą odczuwać niepokój, lęk lub dyskomfort, gdy są oddzielone od swojego telefonu komórkowego, nie mają go przy sobie lub nie mogą z niego korzystać.
Nomofobia jest zjawiskiem współczesnym, często związanym z powszechnym używaniem telefonów komórkowych i zależnością od technologii mobilnej. Osoby z nomofobią mogą mieć trudności z odłączeniem się od swojego telefonu, nawet gdy sytuacja tego wymaga, co może wpływać negatywnie na ich codzienne życie i funkcjonowanie. Warto zauważyć, że termin ten jest stosowany do opisania wzorców zachowań, które mogą mieć różne podłoża psychologiczne, ale nie jest formalnym rozpoznaniem medycznym w klasyfikacjach takich jak DSM-5 (Manual Diagnostyczny i Statystyczny Zaburzeń Psychicznych).
Jakie są objawy nomofobii?
- Lęk i niepokój: Osoba odczuwa silny niepokój lub lęk, gdy jest oddzielona od swojego telefonu komórkowego lub gdy nie ma go przy sobie. U dzieci często pojawia się agresja i płacz po zabraniu telefonu lub tabletu.
- Nieustanne sprawdzanie telefonu: Ciągła potrzeba sprawdzania telefonu nawet w sytuacjach, gdzie normalnie nie byłoby to konieczne. Osoby cierpiace na nomofobie budza się w nocy, aby sprawdzać wiadomosci.
- Poczucie zagubienia: Osoba czuje się zagubiona, bezradna lub niekompletna, gdy nie ma dostępu do telefonu.
- Fizyczne objawy: Może wystąpić zwiększone bicie serca, poty, drżenie rąk czy inne objawy fizyczne związane z lękiem.
- Trudności w koncentracji: Osoba może mieć trudności z koncentracją na innych zadaniach, gdy nie ma dostępu do telefonu. U dzieci pojawiaja się problemy z nauka.
- Utrata kontroli: Brak możliwości korzystania z telefonu może wywoływać uczucie utraty kontroli nad sytuacją.
- Izolacja społeczna: Osoba może unikać sytuacji, w których nie jest możliwe korzystanie z telefonu, co może prowadzić do izolacji społecznej. Dzieci i młodzież traca zainteresowanie innymi aktywnosciami oraz zainteresowaniami.
- Zaburzenia snu: Problemy ze snem, zwłaszcza gdy telefon jest poza zasięgiem, mogą być również objawem nomofobii.
Warto zauważyć, że stopień nasilenia objawów może się różnić w zależności od osoby i sytuacji. Jeśli ktoś uważa, że doświadcza tego rodzaju problemów, ważne jest skonsultowanie się z profesjonalistą ds. zdrowia psychicznego, który może pomóc zrozumieć i skutecznie zarządzać nomofobią.
Nomofobia dotyka coraz to młodszych ludzi. Nawet kilkuletnie dzieci staja się uzależnione od telefonów i tabletów. Najgorsze jest to, iż sami pracujemy na to zaburzenie, które może mieć poważne konsekwencje.
Ważne jest zauważenie, że nie wszystkie dzieci, które korzystają z telefonów komórkowych, rozwijają uzależnienie, ale część z nich może wykazywać pewne symptomy, które wymagają uwagi i zarządzania. Rodzice i opiekunowie powinni monitorować czas, jaki dzieci spędzają na urządzeniach mobilnych, i promować zdrowe nawyki związane z korzystaniem z technologii.
Czy wiesz, że dzieci do 13 roku życia nie powinny posiadać telefonu? Czy wiesz, że telefon powinny otrzymać dopiero w momencie, kiedy zajdzie taka potrzeba? Zdaniem psychologów telefon ma do czegoś służyć. Na przykład do kontaktu z dorosłymi jeśli dziecko dojeżdża do szkoły lub zostaje samo w domu. Podarowanie telefonu dziecku z myślą o tym, że będzie służył do gier jest błędem. Podobnie jak kupienie dziecku telefonu w prezencie. Prezentu przecież nie można zabrać...
Jak uchronić dzieci przed nomofobia?
- Ustal zdrowe granice czasowe: Określ ograniczenia czasowe dotyczące korzystania z telefonu, tabletu czy komputera. Zaleca się, aby dzieci poniżej 2 roku życia w ogóle nie korzystały z ekranów, a starsze dzieci miały ograniczony czas ekranu w zależności od wieku.
- Stwórz harmonogram offline: Zaprojektuj codzienny harmonogram obejmujący różnorodne aktywności offline, takie jak zabawy na świeżym powietrzu, czytanie książek, rysowanie czy inne kreatywne zajęcia.
- Wspólne czas spędzania z dziećmi: Bądź aktywnie zaangażowany w życie swojego dziecka. Organizuj wspólne rodzinne aktywności, takie jak wspólne posiłki, spacery czy gry planszowe. Nie traktuj telefonu i tabletu jak niani.
- Twórz zasady dotyczące korzystania z technologii: Określ konkretne zasady dotyczące korzystania z urządzeń mobilnych, takie jak zakaz używania telefonów podczas posiłków czy przed snem.
- Stymuluj kreatywność: Zachęcaj do rozwijania kreatywnych zainteresowań, takich jak rysowanie, pisanie, muzyka czy sport. Wspieraj różnorodne aktywności, które nie wymagają korzystania z technologii.
- Zapewnij edukację medialną: Naucz dziecko zdrowego i odpowiedzialnego korzystania z technologii. Wytłumacz konsekwencje nadmiernej ekspozycji na ekrany i zwracaj uwagę na pozytywne aspekty korzystania z technologii.
- Monitoruj treści online: Ustal zasady dotyczące treści online i monitoruj, co dziecko ogląda. Użyj dostępnych narzędzi do kontroli rodzicielskiej, aby chronić dziecko przed nieodpowiednimi treściami.
- Bądź dobrym przykładem: Modeluj zdrowe nawyki korzystania z technologii. Jeśli dzieci widzą, że również dorośli potrafią ograniczyć czas spędzany przed ekranem, są bardziej skłonne przyjąć podobne nawyki.
- Rozmawiaj o bezpieczeństwie online: Ucz dziecko zasad bezpieczeństwa online, takich jak chronienie prywatności, rozpoznawanie niebezpiecznych sytuacji czy unikanie kontaktu z nieznajomymi online.
- Monitoruj zachowanie dziecka: Bądź świadomy zmian w zachowaniu dziecka, które mogą wskazywać na problem związany z uzależnieniem od telefonu. Jeśli zauważysz takie objawy, porozmawiaj z dzieckiem i ewentualnie skonsultuj się z profesjonalistą ds. zdrowia psychicznego.
A jak uchronić siebie, dorosłą osobę przed uzależnieniem od telefonu?
- Ustal zdrowe granice czasowe: Określ konkretne limity czasowe na korzystanie z telefonu. Unikaj nadmiernej ekspozycji na ekrany, zwłaszcza przed snem.
- Praktykuj cyfrowy detox: Regularnie planuj przerwy od korzystania z telefonu. Może to być godzina bez ekranu przed snem lub dzień bez smartfona w tygodniu. Wyłacz telefon na urlopie i zrelaksuj się.
- Wyłącz niepotrzebne powiadomienia: Skonfiguruj ustawienia telefonu tak, aby ograniczyć liczba powiadomień. To pozwoli uniknąć nieustannego sprawdzania wiadomości. Nie daj się wciągnąć w uczestnictwo w wielu grupach na popularnych komunikatorach.
- Stwórz beztelefonową strefę: Wprowadź obszary, gdzie zabronione jest korzystanie z telefonu, na przykład podczas posiłków czy podczas spotkań rodzinnych.
- Znajdź alternatywne zajęcia: Znajdź inne, zdrowsze zajęcia, które przyciągną Twoją uwagę i czas, który normalnie poświęcalibyście na korzystanie z telefonu.
- Ćwicz świadome korzystanie: Bądź bardziej świadomy tego, kiedy i dlaczego sięgasz po telefon. Zastanów się, czy jest to rzeczywiście konieczne czy automatyczny odruch.
- Rozwijaj realne relacje: Skoncentruj się na budowaniu i utrzymywaniu realnych relacji z ludźmi wokół Ciebie. Spotykaj się z przyjaciółmi, rodziną, uczestnicz w wydarzeniach społecznych.
- Ćwicz relaksację. Wypróbuj techniki relaksacyjne, takie jak medytacja mindfulness, które mogą pomóc w zarządzaniu stresem i lękiem związanym z brakiem dostępu do telefonu.
- Znajdź hobby offline: Poszukaj zajęć, które nie wymagają korzystania z telefonu. To może być czytanie, rysowanie, sport, gotowanie czy inna aktywność, która ciebie interesuje.
- Monitoruj swoje nawyki: Regularnie analizuj swoje nawyki korzystania z telefonu i bądź świadomy, czy nie rozwija się u Ciebie lęk związany z brakiem dostępu do urządzenia.
