W ostatnim czasie wiele mówi się na temat zakażeń wirusem RSV. Z powodu powikłań w szpitalach znajduje się wiele dzieci. Jakie dokładnie objawy daje wirus RSV i jak się uchronić przed zakażeniem?
Wirus RSV (Respiratory Syncytial Virus), to syncytialny wirus nabłonka oddechowego, należący do rodziny wirusów Pneumoviridae, szczególnie rozpowszechniony i niebezpieczny wśród dzieci. Wirus charakteryzuje się wysoką zakaźnością i jest jedną z głównych przyczyn zgonów w populacji pediatrycznej. Wirus RSV jest najbardziej niebezpieczny dla noworodków oraz dzieci do lat 5. Najmłodsi pacjenci są najczęściej hospitalizowani z powodu zakażenia.
W czasach COVID – 19 (2020-2021) z powodu izolacji, ograniczonych kontaktów, zamykania żłobków i przedszkoli liczba przypadków RSV znacząco spadła, jednak powrót do rzeczywistości i całkowite poluzowanie obostrzeń sprawiło, że dziś służba zdrowia zmaga się nie tylko z COVID -19, ale także bardzo dużą ilością zakażeń RSV.
Jak dochodzi do zarażenia?
Wirus RSV przenosi się drogą kropelkową, co oznacza, że do zakażenia dochodzi wskutek bliskiego kontaktu z osobą chorą (poprzez kichanie, kaszel lub zwyczajne wdychanie powietrza w otoczeniu nosiciela wirusa). Cząsteczki wirusa osadzają się na błonie śluzowej nosogardzieli doprowadzając do infekcji dróg oddechowych lub wnikają do organizmu przez spojówki oka. Po około 8 dniach od pojawienia się objawów, wirus zostaje wydalony z organizmu, jednak u małych dzieci okres wydalania może przedłużyć się nawet do 4 tygodni. Przez cały ten czas dzieci mogą zarażać kolejne osoby.
Czy wirus RSV atakuje cały rok?
Zakażenia RSV charakteryzuje sezonowość. W Polsce zachorowania pojawiają się zwykle zwykle w okresie od października do listopada oraz od kwietnia do maja ze szczytem w styczniu i lutym [1].
Dlaczego wirus RSV jest tak bardzo zakaźny?
Po pierwsze, zarażać mogą nie tylko osoby ewidentnie chore, pełnoobjawowe, ale, także te, u których objawy są bardzo słabe lub wręcz zakażenie przechodzą bezobjawowo.
Po drugie nawet krótka chwila spędzona z nosicielem wirusa może doprowadzić do zarażenia.
Po trzecie współczynnik RO (reprodukcji wirusa) dla wirusa RSV wynosi 3,0. Oznacza to, że 1 osoba będąca nosicielem wirusa RSV może zarazić, aż 3 kolejne osoby. Dla porównania RO dla wirusa grypy waha się od 1,0 – 1,5.
Jakie są objawy zarażenia wirusem RSV?
Wirus po wniknięciu do górnych dróg oddechowych, przemieszcza się i atakuje dolne drogi oddechowe wywołując zapalenie oskrzelików lub zapalenie płuc, co może prowadzić do dalszych groźnych powikłań. Zwykle najciężej chorują dzieci do 2 roku życia oraz wcześniaki. Dorośli infekcje przechodzą dosyć łagodnie, wyjątkiem są osoby z obniżoną odpornością, po przeszczepach, pacjenci z przewlekłymi chorobami dróg oddechowych lub osoby starsze (po 65 roku życia). Dla nich infekcja RSV także może być bardzo groźna.
Objawy zakażenia u dzieci (szczególnie do 2 roku życia):
-
duszność wydechowa
-
świst wydechowy
-
niepokój, pobudzenie
-
tachykardia
-
trudności w karmieniu
-
czasem sinica
-
bezdechy [1]
-
zapalenie spojówek
Do łagodnych objawów zarówno wśród dzieci jak i dorosłych zalicza się infekcje górnych dróg oddechowych, kaszel, katar oraz zapalenie spojówek.
Czy istnieje szczepionka przeciwko RSV?
Niestety, nie mamy szczepionki przeciwko wirusowi RSV. Do tej pory nie udało się stworzyć skutecznej i w pełni bezpiecznej szczepionki. Naukowcy ciągle szukają nowych rozwiązań i być może w niedalekiej przyszłości taka szczepionka się pojawi. Póki co pozostaje nam profilaktyka.
Jak uchronić się przed zarażeniem?
Przede wszystkim należy bezwzględnie unikać kontaktu z nosicielami wirusa. Dzieci wykazujące jakiekolwiek objawy choroby, powinny pozostać w izolacji domowej. Pamiętajmy, że nawet jeśli Twoje dziecko jest tylko trochę chore, bo ma katar i właściwie to, tylko czasami kaszle, może zarazić 3 kolejne osoby. Jeśli osoby te znajdują się w grupie ryzyka, to infekcja może okazać się dla nich nawet śmiertelna. W zasadzie w przypadku każdej infekcji wirusowej czy też bakteryjnej, czas jaki powinniśmy spędzić w domu, to optymalnie 14 dni.
Po drugie przestrzeganie zasad higieny. Kieruj się poniższymi zaleceniami:
-
Jak najczęściej myj ręce – o tym jak prawidłowo myć ręce przeczytasz tutaj
-
Kichaj w zgięcie łokcia lub czystą, jednorazową chusteczkę.
-
Nie dotykaj niepotrzebnie potencjalnie brudnych powierzchni.
Jak zdiagnozować RSV?
Lekarz dokonuje diagnozy na podstawie objawów, czasu trwania choroby oraz wieku. Bardzo przydatne są obecnie testy diagnostyczne, które można nawet samemu zakupić w aptece oraz wykonać w domu. Dzięki testom, sami możemy rozróżnić zakażenie RSV od grypy czy też COVID-19. Zrobienie testu w domu, może okazać się bardzo pomocne przy ustalaniu leczenia przez lekarza.
Jak leczyć zakażenie RSV?
Wszystko zależy od przebiegu choroby oraz wieku pacjenta. Najmłodsi pacjenci oraz osoby z ciężkim przebiegiem mogą wymagać hospitalizacji, pozostali leczeni są w warunkach domowych. Ponieważ jest to infekcja wirusowa, to nie podaje się antybiotyków. Profilaktyczne podanie antybiotyków może wręcz pogorszyć przebieg choroby. Leczenie jest zwykle objawowe.
Źródła
[1] Epidemia wyrównawcza zakażeń RSV podczas pandemii COVID-19. Analiza zakażeń u dzieci hospitalizowanych w Klinice Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie w latach 2020–2021. Milena Pogonowska, Aneta Guzek, Agnieszka Gościńska, Agnieszka Rustecka, Bolesław Kalicki.
